بازرسی چشمی پیچ ها و مهره ها عیوب قابل تشخیص در این روش:
قسمت اول: بازرسی چشمی پیچ ها
از آنجایی که بازرسی ظاهری، میتواند موجب کاهش سایر هزینه های بازرسی نظیر آزمون های مخرب و غیر مخرب شود، بنابر این از اهمیت خاصی برخوردار است. هرگاه مطابق استاندارد، پیچ یا مهره ای به دلیل وجود عیوب ظاهری مردود اعلام شود، دیگر نیازی به تست های بعدی نمی با شد و از طرفی، تنها بازرسی ظاهری برای تایید پیچ و مهره کفایت نمی کند. نکته قابل توجه اینکه، ابعاد و نوع برخی از عیوب ظاهری به صورت شفاف در استاندارد ها مشخص شده اند و تجربه ومهارت بازرس در این هنگام بسیار ضروری است، در ضمن انجام تست های مخرب در این موارد می تواند کارساز باشد. همواره تعداد نمونه های ارسالی برای تست های غیر مخرب مانند بازرسی چشمی، بیشتر از نمونه های تست مخرب است و از این تعداد ، نمونه های مشکوک برای انجام ازمون های مکانیکی جدا، و تست می شوند. عیوبی که در بازرسی چشمی پیچ ها قابل تشخیص است به شرح زیر می با شد:
۱-ترک ها
۲-شکاف ها ۳-درزه ها و رگه ها ۴-حفره ها ۵-چین خوردگی یا پلیسه ۶-نشان ابزار ۷-آسیب دیدگی ها
۱-۱ترک های آبد هی
اینگونه ترک ها ممکن ا ست در حین عملیا ت سخت کاری(به دلیل تنش های اضافی حرارتی) یا ناشی از تغییر شکل ناگهانی به وجود می ایند. ترک های سرد معمولا به صورت نا منظم و با خط سیری متغیر روی تمامی سطح پیچ و مهره ظاهر می شوند. در صورت مشاهده چنین ترک هایی با هر عمق و طولی در هر کجای محصول، نمونه مردود اعلام میشود اما موجب مردود شدن کل محصول نمی گردد.
۱-۲ترک های پرس گرم ترک های پرس گرم، ممکن است در حین عملیات برش مواد اولیه و یا کله زنی(گیوتین)ایجاد شوند. محل پیدایش آن، روی گل پیچ و در مورد پیچ های با گل حفره دار، در پیرامون گل است. اگر طول این نوع ترک ، کمتر از قطر اسمی پیچ و عمق یا عرض آن کمتر از ۰۴/۰ قطر اسمی پیچ باشد، نمونه مورد پذیزش قرار می گیرد.
۲-۱شکاف های پرس گرم شکاف های چکش کاری ممکن است در حین عملیات پرس گرم اتفاق بیفتد. محل پیدایش انها در کنار یا گوشه های گل پیچ، و در مورد پیچ های سرگرد و فلنجی، در محیط انها است. شکاف هایی که در حد فاصل دو کناره متقابل گل قرار دارند، به شرطی قابل پذیش خواهند بود که موجب کاهش اندازه عرض گوشه ای گل پیچ (کمتر از حد استاندارد) نشوند. عرض شکاف هایی که روی پیچ های با گل حفره دار ظاهر می شوند، نباید بیشتر از ۰۶/۰ قطر اسمی پیچ بوده و یا عمق شکاف قسمت زیرین حفره کشیده شده باشد.
تعداد شکاف هایی که روی پیچ های سر گرد یا فلنجی پدیدار می شون، اگر دو عدد یا بیشتر باشند، نباید عرضی بیشتر از۰۴/۰ قطر گل یا فلنج پیچ داشته باشند (هر یک ا زانها میتواند فقط غرضی تا۰۸/۰ قطر گل داشته باشند) و اگر تنها یک شکاف موجود باشد نباید عرضی بیش از ۰۸/۰ قطر گل یا فلنج پیچ داشته باشند.
۲-۲ شکاف های برشی یا زاویه دار شکاف برشی، ممکن است در طول عملیات پرس گرم رخ دهند. این نوع عیب در پیچ های قارچی و فلنجی، اغلب در قسمت محیطی پدید امده و با محور پیچ، زاویه ای حدود ۴۵ درجه می سازد. شکاف زاویه دار ممکن است در پهلوی گل پیچ های سر شش گوش ظاهر شود. شکاف های زاویه داری که کناره های گل پیچ به قسمت ماشین خورده ی گل (تاج) و یا سطح تحمل کننده بار در زیر گل راه پیدا کرده باشند، موجب مردود شدن نمونه خواهد شد. شکاف هایی که در مرز مشترک دو وجه گل قرار دارند، به شرطی قابل قبول هستند که موجب کاهش اندازه عرض گوشه ای گل پیچ (کمتر از حد استاندارد) نشود.
۳- درزها و رگه های مواد اولیه درز یا روی هم افتادگی، ناپیوستگی باریکی است که عموما خط راست یا با انحنای ملایمی در راستای محور طول پیچ بر سطح رزوه، ساق و یا گل پیچ مشاهده می شود. عمق مجاز در مورد درزها و رگه های مشاهده شده حداکثر ۰۳/۰ قطر اسمی پیچ بوده و در صورت امتداد رگه ها به گل پیچ، معیار پذیرش مانند شکاف های پرس گرم می باشد.
۴-حفره ها حفره، گودی کوچک یا کندگی کوچک روی سطح پیچ است که به واسطه عدم پر شدن فلز در حین پرس گرم و یا پرس القایی، ایجاد می شود. حفره ها در اثر براده ها و لبه های زائد یا اکسید ناشی از زنگ زدگی موجود در مواد اولیه، روی محصول شکل گرفته و در حین عملیات تولید، نیز از بین نمی روند. عمق حفره ها باید کمتر از ۰۲/۰قطر اسمی پیچ و حد اکثر ۲۵/ میلی متر باشد، مجموع مساحت حفره های موجود در سطح تحمل کننده (زیر گل) نباید بیشتر از ۱۰/۰ مجموع کل حفره ها باشد.
۵-چین خوردگی یا پلیسه چین خوردگی، روی هم افتادن یا تا خوردگی فلز است که بر سطح پیچ و مهره و در حین پرس گرم اتفاق می افتد. در صورت ناهمگونی در کیفیت وحجم ماده اولیه به هنگام فورج یک مرحله ای در فلز، جابجایی رخ می دهد که باعث تا خوردگی یا چین خوردگی در پیچ و مهره ها می شود. اگ این عیب در سطوح تماس پیچ یا زیر سطح تحمل کننده بار (مماس با قطعه) وجود داشته باشد، موجب مردود شدن نمونه خواهد شد ولی اگر روی گل باشد بلامانع است.
۶-نشان ابزار نشان ابزار شیارهای کم عمقی هستند که به صورت طولی یا محیطی وجود دارند. این عیوب به علت جابجایی ابزار تولید بر سطح محصول پدید می ایند. نشان ابزارهایی که بر ساق و گوشه ها یا سطح تحمل کننده بار قرار دارند و میزان زبری سطح انها بیش از ۲/۳ میکرومتر باشد، مردود است.
۷-آسیب دیدگی ها هر گونه ناهمگونی روی سطح پیچ و مهره مانند لب پریدگی ها، چاکدار بودن، خراشیدگی و کندگی جزو اسیب دیدگی ها به حساب می ایند. این نوع عیوب بر اثر عوامل خارجی بعد از تولید مانند بارگیری و حمل و نقل ایجاد می شوند. عیب مذکور موجب مردود شدن محموله نمی شود، مگر اینکه کاربری و استفاده از انها را دچار اختلال کند. کلیه عیوب یاد شده باید قبل از هر نوع پوشش دهی بر طرف شوند، چرا که بعد از پوشش دهی، تشخیص عیوب بسیار دشوار و یا غیر ممکن خواهد بود. بنابر این بهتر است بازرسی چشمی قبل از پوشش دهی انجام شود.